PROFESIONALNA ORIJENTACIJA

U tekstu koji sledi možete pronaći odgovor na pitanje:

ŠTA JE PROFESIONALNA ORIJENTACIJA???

Ø     Definicija profesionalne orijentacije koja se može pronaći u Psihološkom rečniku Dragana Krstić (1988, IRO’’Vuk Karađžić’’- Beograd) glasi: usmeravanje pretežno mladih ljudi na osnovnu psihološkog ispitivanja ka određenim zanimanjima, tj. strukama.

ILI

Ø     Pod profesionalnom orijentacijom se podrazumeva komleksna i sistemska delatnost pružanja pomoći pojedincu u rešavanju problema koji su u vezi sa izborom zanimanja i njegovim napretkom- daljim profesionalnim razvojem.[1]

ILI

Ø     Definicija profesionalne orijentacije koja se može pronaći u Rečniku psihologije Žarka Trebješanina (2001, Stubovi kulture. Beograd) glasi: složen postupak pri izboru zanimanja čiji je cilj da pojedinca, na osnovu sistematskog i detaljnog proučavanja njegovih psihofizičkih sposobnosti i osobina ličnosti, usmeri u onu grupu zanimanja u kojima  bi, vrlo verovatno, imao najviše uspeha i zadovoljstva na radu.

Pored definicija profesionalne orijentacije veoma je važno znati osnovne pretpostavke uspešnog profesionalnog izbora, faktore koji takav izbor otežavaju, kao i vidove izvora zanimanja.

Krenimo redom!!!

  Postoje tri osnovne pretpostavke uspešnog profesionalnog izbora i to:

1.     poznavanje sopstvenih sposobnosti, želje i interesovanja;

2.     poznavanje uslova i mogućnosti za razvoj koje nude pojedina zanimanja;

3.     pravilno shvatanje odnosa između sposobnosti, želja i interesovanja pojedinca  i uslova i mogućnosti za razvoj koje nude pojedina zanimanja.

          Pod adekvatnim izborom zanimanja, odnosno profesije treba podrazumevati izbor koji je u skladu sa sposobnostima, osobinama ličnosti i interesovanjima, kao i sa društvenim potrebama za kadrovima (perspektivom profesije).[2]

U literaturi se najčešće navode tri grupe faktora koje otežavaju adekvatan izvor zanimanja.

·        Kao prvi faktor se navodi sve veći nesklad između obrazovnih i profesionalnih aspiracija mladih i društvenih potreba za pojedinim kadrovima.

·        Drugi faktor se odnosi  na nedovoljnu informisanost o zanimanjima i nedovoljan uvid u sopstvene sposobnosti i interesovanja.

·        Treći faktor se odnosi na neadekvatno vrednovanje pojednih zanimanja, jer društvo u određenim periodima, različito vrednuje pojedina zanimanja.

Važno je znati i da postoje tri vida izbora zanimanja: željeni, realni i prinudni izbor.

Željeni izbor zanimanja- podrazumeva izvor zanimanja u skladu sa sopstvenim željama i interesovanjima!

Realni izbor zanimanja- pored toga što vodimo  računa da izaberemo zanimanje koje nam se dopada, vodi se  računa i o tome koliko smo stvarno sposobni za to zanimanje i kakve su mogućnosti da taj posao kasnije i radimo!!

Prinudni izbor zanimanja- zanimanje ne biramo zato što nam se to zanimnaje dopada i želimo time da se bavimo u budućnosti, već zato što smo na to prisiljeni iz najrazličitijih razloga!!!

---

[1] Brančić, B. (1974). Suština i funkcije profesionalnog savetovanja.  U  monografiji: Osnovi profesionalnog savetovanja. Republički zavod za zapošljavanje. Beograd.

[2] Pajević, D. (2006). Psihologija rada. LIBER. Beograd